دوشنبه, ۱۹ آذر ۱۴۰۳


دکتر هادی اکبرزاده

- دکترای فیزیک از دانشگاه پردو امریکا
- استاد دانشگاه صنعتی اصفهان
- استاد نمونه کشوری
- عضو ارشد مرکز فیزیک نظری عبدالسلام
- رئیس بنیاد ملی نخبگان استان اصفهان 
- رئیس انجمن فیزیک ایران
- چاپ بیش از 50 مقاله علمی در مجلات معتبر بین المللی


سرکار خانم سمیه ملک مکان


ردیف

نام و نام خانوادگی

1 جناب آقای دکتر هادی اکبرزاده

2

جناب آقای دکتر مجتبی شمسی پور

3

جناب آقای دکتر عباسعلی زالی

4

جناب آقای دکتر محمد رحیم عیوضی

5

جناب آقای دکتر غلامحسین رحیمی

6

جناب آقای دکتر محمدرضا محمدی زاده

7

جناب آقای دکتر سید علی اکبر موسوی موحدی

8

جناب آقای دکتر سپهر قاضی نوری

9

جناب آقای دکتر مهدی شیخ جباری

10

جناب آقای دکتر ایمان افتخاری

11

جناب آقای دکتر حسین سالار آملی

علم، مجموعه بر­ساخته‌هايي است كه به نيازهاي معرفتي انسان پاسخ مي‌گويد. شايد بتوان گفت علم، معرفت روشمند و سامان‌يافته و واقع‌نمايي از جهان هستي است كه به كسب قدرت و تسلط بر جهان مي‌انجامد. واژه علم در فرهنگ اسلامي، سابقه‌اي به قدمت خود اسلام دارد. در معارف اسلامي، علم به معناي پرده‌برداري روش‌مند از رموز خلقت و اسرار آفرينش تلقي مي‌شود؛ فلذا داراي فضيلت و ارزش ذاتي است. علم در نگاه ديني، فضاي معرفتي خود را به حوزه‌هاي خاصي محدود نمي‌كند بلكه تمام لايه‌‌هاي هستي را در بر مي‌گيرد. ضمناً ابزار كسب معرفت در آموزه‌هاي ديني مسلمانان، محدود نيست و تمام روش‌ها، اعم از تجربي، عقلي، نقلي و شهودي را شامل مي‌شود.

علم نوين كه ترجمه Science است واژه جديدي است كه دامنه شمول و ابزار حصول آن، بسيار محدودتر از علم در  معارف اسلامي است و تنها به حوزه‌هايي از هستي مي‌پردازد كه روش‌هاي تجربي امكان ورود به آن را داشته باشد. علم نوين در زادگاهي سكولار متولد شده است. در اين زادگاه به دليل حاكميت نگاه اومانيستي و سوبژكتيويستي، انسان، خويش را بريده از هستي و مبدأ و در واقع، خدا مي‌انگارد. علم نوين، عامل كسب قدرت و تسلط بر جهان و خلق فناوري‌ مدرن و پايه تمدن جديد است. اين علم در مباني فلسفي غرب، ارزش ذاتي و قداست ندارد. حال آنكه در معارف اسلامي، همين علم جديد نيز به دليل آنكه كشف كتاب تكوين خداوند است داراي فضيلت و ارزش ذاتي است. تمدن نوين اسلامي نيز گرچه علي‌الاصول بايد بر مفهوم علم به معناي عام و كلي آن استوار گردد ليكن نمي‌تواند نسبت به علم جديد با همان مفهوم رايج آن، بي‌اعتنا باشد. پيشرفت و تمدن‌سازي جز در بستر علم ميسر نيست و نوع نگاه به علم و ماهيت و چيستي آن به خصوص علوم انساني است كه جهت‌گيري پيشرفت و تمدن را شكل مي‌دهد. با اين همه تسلط و ميدان‌داري در حوزه علم جديد با رعايت معرفت شناسي اسلامي جهت‌گيريهاي صحيح آن شرط لازم براي برپايي تمدن نوين اسلامي به شمار مي‌رود. دانشمندان و نظريه‌پردازان اسلامي بايد علم جديد را به عنوان مقدمه واجب و عامل كسب قدرت و عزت جامعه اسلامي مورد توجه ويژه قرار دهند.

از آن جا كه علم از يك منظر به عنوان يكي از اركان در الگو ايفاي نقش مي‌كند و از منظر ديگر به حوزه‌هاي عرصه زندگي در الگو مربوط مي‌شود، انديشكده علم از منظر اول بايد به موضوع چيستي علم و مباحث متعلق آن بپردازد و از منظر دوم، وظيفه تدوين الگوي حركت جامعه به سوي توسعه و تعميق علم، و گسترش نوآوري‌هاي علمي و فناوري‌هاي پيشرفته و مورد نياز جامعه را برعهده دارد.


ما امروز با سؤال اساسي روبه‌رو هستيم و آن اين است كه علم چگونه مي‌تواند ما را در مسير پيشرفت كمك كند؟

اين سؤال در درون خود، ده‌ها سؤال ريز و درشت ديگر را به همراه دارد از قبيل آنكه علم چيست؟ علمِ نافع، كدام است؟ تفاوت علم جديد با علم سنتي در چيست؟ رابطه علم و دين چگونه است؟ ... و بسياري سؤالات ديگر.

  • يكي از حوزه‌هاي كاري انديشكده علم آن است كه با همفكري و هم‌انديشي صاحب‌نظران حوزه و دانشگاه به فهم، درك و ادبيات مشتركي در اين خصوص دست يابد. ما تا به درك و برداشت مشتركي از واژه «علم» نرسیم قادر نخواهیم بود هیچ گونه سیاست‌گذاری صحیحی انجام دهیم. بررسی دیدگاه‌های نظری در خصوص ماهیت، چیستی و مبادی و غایات علم، همچنین واژه‌هایی نظیر علم نافع، علم بومی، علم دیني و ... در این بخش مورد بحث قرار می‌گیرد.

ماهيت نهاد علم (چيستي ­و رفتار) و ارتباط نهاد علم با ديگر نهادهاي جامعه (نقش­ها و آثار)، دو موضوع اصلي مرتبط با حوزه فعاليت انديشكده علم است. ابعاد، اجزاء و لايه­هاي مختلف اين دو مقوله در نسبت با موضوع «پيشرفت» كشور را مي­توان ذيل دو عنوان كلي «پيشرفت علم» و «پيشرفت علمي»، دسته‌بندي كرد. انديشكده علم، وظيفه دارد همسو با نقش و جايگاه مركز براي بسترسازي مناسب جهت شكل­گيري و رشد نظريات در اين دو زمينه و حمايت و پشتيباني از آنها تلاش نمايد.

تأكيد و التزام به اصل شناسايي و كشف مستمرِ پرسش­هاي اساسيِ اين دو حوزه و تلاش براي نظام­مندسازي آنها در يك طرحواره علمي منسجم، كه به تدريج، تكامل و انسجام مي­­يابد، راهنماي تعيين و تهيه «نقشه راه» انديشكده علم است. بدين منظور، شناخت مستمر نظريه­هاي رايج و جديد دنيا در اين زمينه­ها، پرسش‌هاي اساسي، سير تحولات تاريخي، دستاوردها و تجارب ما و ساير كشورها، همراه با تبيين و نقد آنها از اولين گام­هاي اساسي فعاليت انديشكده علم به شمار مي­رود. اين امر، بستر و زمينه مناسبي براي تعميق و توسعه تفكر، تحقيق، ايده­سازي و نظريه‌پردازي براي الگوي اسلامي ايراني پيشرفت را بر اساس مباني، اصول و شاخص­هاي اسلامي، استفاده از تجارب و نظر ديگران و ايجاد فضاي گفتماني درباره آن ­فراهم خواهد ساخت.

  • ·با نگاه سيستمي به سامانه‌ي علم و فناوري، يكي از حوزه‌هاي كاري انديشكده تعيين مشخصات و ويژگي‌هاي محصولات آن مطابق با تراز الگوي اسلامي ايراني پيشرفت و تعيين فرآيندها و عملكرد متناسب و مناسب آن سامانه مي‌باشد.

انديشكده بايد با آن بخش از مباحث، تفكرات و محصولات علمي و انديشه­اي، سياست‌ها و راهبردهاي مطروحه در سطح نهادهاي راهبردي كشور و همچنين نهادهاي اجرايي و سياست‌گذاري و برنامه­ريزي كلان كشور، كه به حوزه فعاليت انديشكده مربوط مي­شوند، آشنايي به‌روز داشته باشد. اين امر كمك مي­كند شناخت سؤالات اساسي، ايده­سازي، تفكر و نظريه‌پردازي در زمينه «پيشرفت علم» و «پيشرفت علمي» براي آينده، از واقعيت‌ها و ضرورت‌هاي كوتاه­مدت و ميان­مدت كشور، بيگانه و دور نشود. بنابراين، يكي ديگر از موضوعات كاري انديشكده عبارت است از

  • ··بررسي سياست‌هاي كلان و راهبردي كشور در حوزه علم و فناوري و ارزيابي ميزان تحقق برنامه‌ها، چالش‌هاي موجود و راههاي غلبه بر آنها

گرچه رشد چشمگیر تولیدات علمی كشور در چند سال گذشته، طبق شاخص‌های متعارف بین‌المللی، انكارناپذير است لیكن یكسان انگاشتن تولیدات علمی با پیشرفت علمی كشور و اضافه بر آن، منحصر كردن تولیدات علمی به چاپ مقالات ممكن است تصویری غیردقیق از وضعیت علمی كشور ارائه نماید. در جوامعی كه علم و فناوری به یكدیگر نزدیك و درهم‌تنیده است چون تولیدات علم به فاصله زمانی كوتاهی به فناوری و محصول تبدیل می‌شود شاید بتوان تولیدات علمی را هم‌سنگ پیشرفت علمی در نظر گرفت لیكن در جامعه ما، وضع چنین نیست. نكته دیگر آنكه چاپ مقاله، تنها یكی از راه‌های تولید علم است. تألیف كتاب، ثبت پتنت و ... و چندین شاخص دیگر نیز جزو بخش‌های تولید علم محسوب می‌شود.

  • ···لذا لازم است اندیشكده علم با بررسی جامع و كارشناسانه و به كمك گروه‌های مختلفی كه امر ممیزی علم را در كشور بر عهده دارند تحلیلی دقیق و به‌روز از پیشرفت علم كشور، تهیه و به عنوان «گزارش مرجع» در اختیارسیاست‌گذاران و برنامه‌ریزان عالی نظام قرار دهد.انديشكده علم وظيفه دارد با ارزیابی دقیق وضعیت علمی موجود كشور و چالش‌های پیش رو، راهكارهای تحقق «پیشرفت علم» و «پیشرفت علمی» را تبیین و براي بسترسازي مناسب جهت شكل­گيري و رشد نظريات در اين دو زمينه و حمايت و پشتيباني از آنها تلاش نمايد.محورهايي كه بايد در اين قسمت مورد توجه قرار گيرد عبارت است از آموزش، پژوهش، مديريت علمي، و نهادسازي علمي

ايجاد تحول مورد نياز براي دستيابي به پيشرفت علمي و حركت به سوي تمدن جديد اسلامي، علاوه بر اينكه نيازمند شناخت عوامل بازدارنده، تبيين موانع پيش رو و برنامه‌ريزي براي رفع آنها است، به ايجاد بسترهاي مناسب براي شكل­گيري تحول در بخش­هاي مربوطه جامعه نيز وابسته است. از اين رو، انديشكده علم بر گفتمان‌سازي گسترده با جامعه علمي با هدف جلب مشاركت و دلبستگي ايشان تأكيد مي‌كند.

در بحث پيشرفت علمي كشور به مباحثي نظير بيداري علمي و بسيج علمي، نشر علم و فرهنگ، علم و اخلاق، علم و اقتصاد و چرخه علم، فناوري و ثروت، علم و قدرت پرداخته مي‌شود.


- دانشگاه‌ها و مؤسسات آموزش عالي

- پژوهشگاه‌ها

- قطب‌هاي علمي

- انجمن‌هاي علمي

- فرهنگستان‌ها

- نهادهاي متولي سياست‌گذاري علمي كشور نظير شوراي عالي انقلاب فرهنگي، وزارت علوم، وزارت بهداشت، وزارت آموزش و پرورش


  

عنوان اندیشکده مرتبط نوع و موضوع ارتباط
اقتصاد علم و اقتصاد
فقه علم و دین
معنویت علم و معنویت
امنیت و دفاع دیپلماسی علمی و امنیت ملی
چرخه نوآوری علم و نوآوری
فرهنگ علم و فرهنگ

 



حجت الاسلام و المسلمین علی اکبر رشاد

- مؤسس پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه‌ی اسلامی در سال 1373
- عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی از 1382
- تولیت حوزه علمیه امام رضا (ع)، از 1390
- رئیس هیأت حمایت از کرسی‌های نظریه‌پردازی کشور، از سال 1385
- رئیس شورای حوزه­ های علمیه استان تهران، از سال1390
- قائم مقام سازمان تبلیغات اسلامی کشور، 1360- 1373
- عضو مجمع عمومی مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی از سال 1386
- عضو شورای سیاست‌گذاری گفت‌وگوی ادیان از سال 1385
- رتبه‌ی استاد تمامی فلسفه پژوهشگاه فرهنگ واندیشه اسلامی.


با چند جمله مقدماتي درباره فلسفه و شأن نامگذاري انديشكده، مي‌توان عنوان انديشكده را به طور شفاف تعريف و تشريح كرد. «انديشكده مباني» با هدف بررسي مبناها، پايه‌ها و مبادي اصلي الگوي اسلامي و ايراني پيشرفت تشكيل شده است. بر حسب مفاد نشست‌هاي انديشكده، مأموريت انديشكده چنين تصويب شده است:تدوين و طراحي مباني نظري لازم براي شناخت و ارائه الگوي اسلامي ايراني پيشرفت. بر اساس اين، انديشكده از حيث روش‌شناختي، فعاليت مقدم و آغازين الگو را بر عهده دارد. قضايا و مقولات پايه‌اي تعريف‌شده در اين انديشكده، چشم‌انداز كلي و حتي گاهي نقاط شروع فعاليت در انديشكده‌هاي ديگر است. به دليل اين نوع جايگاه و مأموريت،  انديشكده،نام «مباني» را به خود گرفته است.

مراد از نام «مباني»، طرح زيرساخت‌ها، مقدمات پايه و تعيين اهداف و مقاصد كلان است. در حوزه الگوي اسلامي ايراني پيشرفت، منظور از «مباني»، طرح زيرساخت‌هاي نظري و روشي معقول و علمي براي تدوين نظريه پيشرفت بر اساس مباني معرفتي اسلامي و زمينه‌هاي ايراني است.

در ابعاد نظري، تأكيد انديشكده صرفاً بر اصول و مباني است كه خود به معناي طرح و شرح مفاهيم محوري و پايه و دوري از پرداختن به فروع و شاخص‌هاي جزيي مربوط به عرصه زندگي است. در حوزه روشي، وظيفه انديشكده بحث از مباني روش‌‌شناختي الگو است كه منطق و چگونگي ارتباط و تعامل ابعاد كلان الگو نظير «اسلاميت»، «ايرانيت» و «پيشرفت» را نشان مي‌دهد. در واقع در انديشكده مباني مشخص مي‌شود كه:

الف- جايگاه و نقش «اسلام» در الگو چيست و با چه اصول و محورهايي معين مي‌شود؟

ب- جايگاه «ايران» در الگو چيست و چه مؤلفه‌هايي مؤيد اين مفهوم در الگو هستند؟

ج- منظور از «پيشرفت»، مقتضيات و اهداف آن در زمينه‌هاي فرهنگي و ملي چيست؟

د- گفتمان «پيشرفت» در ايران، چه خاستگاه و مقاصدي دارد؟

هـ- منابع معرفتي ديني و علمي چگونه محدوده و فراخناي توسعه و پيشرفت را تعيين مي‌كنند؟

انديشكده مباني كه به تناسب عنوان و اهداف، در نهايت فعاليت، به طرح و تدوين اصول نظريه پيشرفت اسلامي ايراني مي‌رسد، اهداف و چشم‌اندازهاي كلي الگو را ترسيم خواهد كرد و مقتضي است كه كاربرد، جزءسازي و عملياتي كردن آن در انديشكده‌هاي ديگر صورت گيرد.


از نظر نسبت موضوعات و مفاهيم مورد مطالعه در اين انديشكده با انديشكده‌هاي ديگر، بايد گفت كهاندیشکده مبانی، متولي مطالعه و تدوین اصول روش‌شناختي و ملزومات نظري پایه در تدوین الگو از قبیل مباني هستی‌شناختی، معرفت‌شناختی، ارزش‌شناختي بر اساس معارف اسلامی، موازین عقلی و دستاوردهای علمی بشر برای استفاده در سایر اندیشکده‌ها است.

بهترين مبنا براي تعريف موضوع و محور فعاليت انديشكده -يعني مفهوم مباني و اصول- اين است كه آن را شامل دو نوع مبادي معرفتي (عمدتاً نظري و انتزاعي) و زمينه‌اي (واقعي و انضمامي) بدانيم. در واقع، هر نظريه علمي با برخي اصول موضوعه و مباني تصوري و تصديقي آغاز مي‌شود كه با منطق خاص دسته‌بندي به قرار زيرند:

اول: مباني هستي‌شناختی

دوم: مباني معرفت‌شناختی

سوم: مباني دين‌شناختي-ارزش‌شناختي

چهارم: مباني زمينه‌اي و تاريخي (هويتي-تمدني)

چهارم: مباني روش‌شناختي (مباني روشي تعامل ساير اصول و مقوله‌ها)

در سه دسته مباني اول، محوريت رويكرد و نگاه به موضوع، بينش اسلامي است كه از آيات قران كريم، تفاسير معتبر قرآن، كلام ائمه و بزرگان دين اقتباس خواهد شد. يعني اسلام در الگو، به عنوان پايه و مبناي معرفتي و ايران به عنوان زمينه و بستر مطرح مي‌شود. در مباحث مربوط به زمينه و بستر پيشرفت، مقتضيات كشور، ظرفيت‌هاي هويتي، تمدني و محيط شناختي ايران، محور بحث و بررسي خواهند بود.

به طور كلي، مقولات فوق، مفاهيم محوري و قابل تعريف و تشريح در حوزه انديشكده مباني هستند. غير از مفاهيم اصلي زيرمجموعه، مقولات منتج يا مرتبط با اين مفاهيم به حوزه كار ديگر انديشكده‌ها برمي‌گردد. قاعدتاً اين دسته‌بندي، به تميز و تفكيك تقريبي فعاليت اين انديشكده با انديشكده‌هاي همسو نظير انديشكده فقه و حقوق اسلامي، سنت‌هاي الهي، معنويت، فرهنگي كمك شاياني مي‌كند.


- دانشگاه‌ها و مؤسسات آموزش عالي

- حوزه‌هاي علميه

- سازمان‌ها و نهادهاي سياستگذار و برنامه‌ريز توسعه


كليه انديشكده‌ها:

1- ارائه اطلاعات نظري پايه شامل اصول هستي‌شناختي و معرفت‌شناختي اسلامي به ديگر انديشكده‌ها

2- ارائه چشم‌انداز كلي الگو به ديگر انديشكده‌ها

3- تشخيص مقاصد و اهداف كلان الگو از سوي انديشكده مباني

4- هماهنگي در اجراي نقشه راه الگو

5- ارتباط نزديك با انديشكده‌هاي نوع اول در تنظيم و تدوين مباني و اصول دين‌شناختي-ارزش‌شناختي الگو

6- مطالعه گزارش‌هاي ديگر انديشكده‌ها و بيان نظرات تكميلي

7- دريافت نظرات و ملاحظات ديگر انديشكده‌ها براي طرح و رعايت آن در الگو

 



آیت الله ابوالقاسم علیدوست

 - عضو هیات علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی (1380 – تاکنون)

 - ناظر طرح در مرکز تحقیقات فقهی قوه قضاییه (1382 – تاکنون)

 - مدرس مرکز فقهی ائمه اطهار (ع) (1383 – تاکنون)

 - عضو شورای عالی مدرسه خاتم‌الاوصیا (1389 – 1398)

 - رئیس انجمن علمی فقه و حقوق اسلامی حوزه علمیه (1390 – 1396 و 1398 - تاکنون)

 - رئیس شورای عالی انجمن‌های علمی حوزه‌های علمیه (1392 – 1396)

 - عضو شورای علمی راهبردی هیئت حمایت از کرسی‌های نظریه‌پردازی (1392 – تاکنون)

 - سردبیر فصلنامه تخصصی قبسات (عربی) (1389 – 1391)

 - مدیر مسوول دو فصلنامه قرآن، فقه و حقوق اسلامی (1392 – تاکنون)

 - عضو هیات تحریریه فصلنامه علمی ـ پژوهشی حقوق اسلامی (1376 – تاکنون)

 - عضو هیات امنای پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی (1392 – 1398)

 - عضو علمی گروه قرآن و مطالعات زبان‌شناختی (دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم) (1391 – تاکنون)

 - عضو هیات موسس مرکز پژوهشی فقه و اجتهاد فاضل (مرکز فقهی ائمه اطهار) (1388 – تاکنون)

 - عضو کمیته تحصیلات تکمیلی گروه فقه و حقوق پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی (1391 – تاکنون)

 - عضو شورای علمی مجمع‌التقریب مذاهب اسلامی (از 1389)

 - عضو کمیته علمی مدارج شورای مدیریت حوزه‌های علمی (1389 – تاکنون)

 - عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم (1387 – تاکنون) 


حجت الاسلام و المسلمین سید علیرضا حسینی


ردیف

نام و نام خانوادگی

1 آیت الله ابوالقاسم علیدوست

2

آیت الله علی عندلیبی

3

آیت الله محسن فقیه حبیبی

4

آیت الله محمد قائنی

5

حجت الاسلام مهدی نیازی شاهرودی

6

حجت الاسلام محمد عمومی

7

حجت الاسلام سید ابوالقاسم نقیبی

8

جناب آقای دکتر سید محمد حسینی

9

جناب آقای دکتر مصطفی فضائلی

10

جناب آقای دکتر سید فضل الله موسوی

11

جناب آقای دکتر محمد محمدرضایی

12

جناب آقای دکتر توکل حبیب زاده


بزرگترين آرزوى صالحان تشکیل حکومتی آزاد و مستقلی است كه در سایه آن احکام نورانی شریعت مقدس اسلامی اجرا شده و حقوق انسانها آن چنان كه اسلام دستور داده است رعايت می شود:" الَّذينَ إِنْ مَكَّنَّاهُمْ فِي الْأَرْضِ أَقامُوا الصَّلاةَ وَ آتَوُا الزَّكاةَ وَ أَمَرُوا بِالْمَعْرُوفِ وَ نَهَوْا عَنِ الْمُنْكَرِ وَ لِلَّهِ عاقِبَةُ الْأُمُورِ" (سوره حج ، 41) و حرکت در راه پيشرفت و تعالی و سعادت انسانى سرمشق همه متولیان امور و برنامه ها و فعالیت ها قرار بگیرد.

بدون تردید، آنچه براى حفظ آزادى و استقلال جامعه و حکومت لازم است، همان است كه فقه و فقيه دارد. اين فقيه است كه زير بار ديگران و تحت نفوذ اجانب نمى‏رود؛ و تا پاى جان از حقوق ملت و از آزادى و استقلال و تماميت ارضى وطن اسلامی دفاع مى‏كند. زیرا  فقه تئورى واقعى و كامل اداره انسان از گهواره تا گور است. و فقیه منادی و مرزبان آن است.

در فقه اسلامي، هر آنچه كه در سعادت انسان سهم مؤثري دارد و جامعه انساني بدون آن به زندگي كامل سعادت‏مندانه راه نمي يابد، تأمين و تحصيل آن به نحو كفايي يا عيني، واجب شده است. و بدین خاطر است که حكومت به فلسفه عملى تمامى فقه در تمامى زواياى زندگى بشريت تفسیر می شود و نشان دهنده جنبه عملى فقه در برخورد با تمامى معضلات اجتماعى و سياسى و نظامى و فرهنگى می باشد. و لذا، همه ترس استكبار از همين مسأله است كه فقه و اجتهاد جنبه عينى و عملى پيدا كند و به گونه ای در مسلمانان، جامعه و نظام اسلامی قدرت برخورد به وجود آورد که دشمنان خدا و اسلام و مسلمین همیشه در هراس و وحشت همه جانبه قرار بگیرند: "تُرْهِبُونَ بِهِ عَدُوَّ اللَّهِ وَ عَدُوَّكُم‏"(سوره انفال ، 60).

بنابراین، رسالت فقه و بر عهده فقیهان جامع الشرایط است که با اجتهاد مستمر بر اساس کتاب و سنت معصومين‏ سلام‏ الله‏ عليهم‏ اجمعين،‏ مسیر حرکت جامعه و نظام اسلامی را بر اساس موازین شریعت و در راستای اهداف الهی هموار و تضمین نمایند. و این مهم زمانی میسر خواهد شد که  از حداکثر ظرفیت فقه و فقاهت در فرآیند دسترسی به الگوی پیشرفت و نقشه اداره نظام و جامعه اسلامی بهره لازم و کافی برده شود. رسالت سنگینی که اندیشکده فقه و حقوق اسلامی عهده دار آن است.انشاءا...


از جمله پرسش های اساسی پیش روی این اندیشکده که بیانگر قلمرو موضوعی آن می باشد عبارت است از :

1 . نقش بنیادین، راهبردی و کاربردی فقه شیعه در روند پیشرفت مادی و معنوی فرد، جامعه و نظام اسلامی چیست و سازکارهای قابل دسترس به منظور ایفای اثربخش و کارامد این نقش ها کدامند؟

2 . رسالت و وظایف حوزه فقاهت در فرآیند تولید اندیشه و نظریه های پیشرفت اسلامی و نهادینه سازی گفتمان پیشرفت در سطوح مختلف جامعه و نظام اسلامی چیست و الزامات، چالش ها و سازکارهای انجام بهینه این رسالت و وظایف کدامند؟

3 . چه انتظاراتی از فقه، فقهاء و فقاهت در فرایند تدوین، اجرا و پایش الگوی اسلامی پیشرفت وجود دارد؟ ظرفیت و وضعیت موجود حوزه فقاهت چه نسبتی با انتظارات دارد ؟ راهکارهای دستیابی به وضعیت نرمال چیست؟

4 . روند پیشرفت فقهی جامعه و نظام اسلامی طی ده های گذشته چگونه بوده و با کدامین چالش ها، خلاء ها و محدودیت هایی مواجه شده است؟ سیاست ها و الزامات برون رفت از وضعیت موجود چیست و سند الگوی پیشرفت اسلامی چگونه می تواند مسیر مورد انتظار و نتیجه بخش را فراهم نماید؟

بدیهی است هر یک از سؤال های اساسی یاد شده گستره وسیعی از پرسش ها و مباحثات فنی 0تخصصی) و عمیقی را پیش روی اندیشکده باز کرده است و امید می رود با اهتمام همکاران و حوصله و پشتیبانی متولیان امور مرکز بخش قابل توجهی از انتظارات و تعهدات محقق گردد.

لازم به یادآوری است که نبود فرهنگ و گفتمان لازم در جامعه فقهی و حقوقی موجود و فقدان پیشینه و تراث علمی لازم دو محدودیت اصلی پیش روی برنامه ها و فعالیت های اندیشکده است که ناهمواری مسیر و صعوبت کار را مضاعف کرده است.


- مراکز آموزشی و پژوهشی فقه و حقوق اسلامی اعم از دانشگاه ها، مدارس عالی، مؤسسات، پژوهشگاه ها و پژوهشکده ها

- گروه های علمی و پژوهشی فقهی و حقوقی

- حلقه های علمی و کرسی های تدریس فقه و حقوق

- نهادهاي متولي و ناظر نسبت به اجرای شریعت در گستره نظام اسلامی


با توجه به وظیفه مشاوره و نظارت فقهی این اندیشکده نسبت به دیگر اندیشکده های مرکز، همه اندیشکده های مرکز مرتبط با این اندیشکده می باشند و در راستای حسن انجام این وظیفه کارگروه های تخصصی ( فقه و اقتصاد، فقه و سیاست، فقه و فرهنگ، فقه و جامعه) طراحی و تشکیل و راه اندازی شده است.

نوع و موضوع ارتباط هم ارایه مبانی، اصول، اهداف، راهبردها و شاخص های فقهی پایه به تناسب حوزه های فعالیت و مأموریت تخصصی اندیشکده‌ها است.

اهداف بلند مدت:

- ایجادوحفظ فضاي گفتمانی اصیل و قوي در سطح جامعه پیرامون الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت.

 

اهداف کوتاه مدت:

- ايجاد فضاي مناسب علمي براي اندیشه‌ورزی، نظريه­‌پردازي و توليد فكر و پالایش دیدگاه‌ها درباره­‌ی الگوي اسلامي ايراني پيشرفت.

- ايجاد دلبستگی جمعی و اجماع حداكثري در بین نخبگان علمي و مديريتي پيرامون مباحث مرتبط با الگوي اسلامي ايراني پيشرفت.

- تبیین تدریجی نظرات برتر مرتبط با الگو در فرایند بحث و تبادل نظر و تضارب آراء.

- مشارکت دادن آرا و اندیشه­‌های صاحب‌نظران در تدوین الگو و اقناع عمومی جامعه­‌ی نخبگانی.

- ايجاد و تقویت دغدغه فكري و انگيزه و شوق و دلبستگي در بين جوانان نسبت به الگو و تقویت فضای آزاداندیشی و روحیه مسئولیت­‌پذیری جوانان نسبت به پیشرفت کشور.

- فرهنگ‌­سازي و ايجاد وفاق حداكثري در بين اقشار مختلف جامعه نسبت به الگو و تقویت اعتماد عمومی، نشاط اجتماعی و امید به آینده.

 

شرح وظایف:

- کمک به شکل‌گیری فضای گفتمانی که شاخص‌های متعالی پیشرفت را ترویج نماید.

- كمك به طرح مباحث مربوط به گفتمان پيشرفت اسلامي ايراني در مراكز علمي و در سطح وسيع جامعه با ارتقاي انگيزه، آگاهي و مشاركت عمومي به‌ويژه نسل جوان.

- بسترسازي و تسهيل حضور گسترده و پرنشاط جوانان در عرصه تفكر و مطالعه و ابراز نظر براي پيشرفت جامعه و نظام اسلامي و تعميق آگاهي‌هاي آنان.

- استفاده‌ی حداكثری از ظرفيت‌هاي کشور به‌ويژه رسانه ملي در جهت گفتمان‌سازي و ترويج الگوي اسلامي ايراني پيشرفت.

- حمایت از گروه‌های علمی دانشگاهی کل کشور در راستای پیشرفت اسلامی ایرانی.

- ارتباطات بین‌المللی (برقراری ارتباط با مجامع علمی معتبر جهان؛ ارائه دستاوردهای مرکز به مراکز علمی خارج از کشور و تبادل‌نظر با آنها؛ استفاده از نخبگان و اندیشمندان ایرانی خارج از کشور).

- برنامه­‌ریزی و هماهنگی برای برگزاری و پشتیبانی نشست­‌ها و همایش­‌ها و کارگاه­‌های علمی و دوره‌­های تخصصی در زمینه­‌ها و موضوعات مرتبط با موضوع الگو در سطح ملی و بین‌­المللی.

- افکارسنجی و برگزاري جلسات نقد و نظر پیرامون مرکز و الگو.

- اطلاع‌رسانی فعالیت‌هاي مرکز از طریق رسانه‌هاي جمعی.

- مستندسازي تولیدات مرکز.

- راه‌اندازي و مدیریت پایگاه اطلاع‌رسانی مرکز.

- اجرای سند ايجاد و حفظ فضاي گفتمانی پیرامون الگوي اسلامي ايراني پيشرفت.

- اجراي دستورات ریاست محترم مرکز.

Back to top