چهارشنبه, ۱۶ آبان ۱۴۰۳

دور دوم ارایه مقالات در نوبت بعد از ظهر با ارایه مقاله دکتر مهدی محسنیان راد آغاز شد. وی مقاله ای تحت عنوان پیشنهاد مدلی در حوزه رسانه ها و توسعه ایران با حضور دکتر محمد مهدی فرقانی و دکتر علیرضا دهقان به عنوان هیات رییسه ارایه داد.

دکتر مهدي محسنيان راد در این باره با اشاره به دستاوردهای جامعه آماری خود گفت: به نظر مي رسد که امروزه در جهان اختلاف مفهومي درباره چيستي و کارکرد رسانه ها، کمتر از اختلاف مفهومی در باره توسعه است. اما شواهد حاکی از آن است که در ايران اختلاف قابل توجهي در باره مفهومي کمتر شناخته شده در ادبیات رسانه ها، به نام «رسالت رسانه ها» وجود دارد که به تبع آن به حوزه مفهومی چيستی و کارکرد رسانه ها نيز کشيده شده است.

استاد دانشگاه امام صادق ادامه داد: بر همین اساس مقاله براي اثبات حدس مورد بحث، از نتايج سه نوبت تحقيق در ايران استفاده و در ادامه بر این امر تاکید کرده که اختلافات مفهومی مذکور می تواند یکی از مهمترین چالش های موجود ایران در رابطه رسانه ها و توسعه باشد. وی در ادامه به بحثی کلاسيک و دیرینه اشاره کرده که رابطه رسانه ها و توسعه را از دو منظر دنبال کرده و گفت: منظر اول، نگاه عام به وجود و «حد وجود» رسانه ها در يک جامعه است که نگاهي بیشتر «کمي گرايانه» دارد. از آغاز گران این نگاه، دانيل لرنر، کاشف همبستگي میان متغيرهايي مانند تعداد گيرنده ها (راديو، مطبوعات و تلويزيون) شهر نشيني، سواد و مشارکت سیاسی است. منظر دوم بکارگيري رسانه ها در راستاي دستیابی به موفقيت در اجراي طرح هاي توسعه غیر کلان را مورد توجه قرار می دهد که اآغازگر آن جرز و شوميکر بودند که نقش در هم آميخته رسانه ها و رهبران عقايد را در بستر مناسب، عامل آن مي دانستند.

وی پس از عبور از اين مقدمه، با تکيه بر منظر اول، يا «نقش رسانه ها به طور عام در توسعه» به رابطه آن با موضوع اختلاف در چيستي، کارکرد و رسالت رسانه ها در ايران پرداخت و با استفاده از مدل ديالکتيکي فرايند توسعه و جايگاه ارتباطات در آن (که همبستگي مثبت ميان رشد رسانه ها و توسعه را الزاما حتمي ندانسته) و مدل سه سويه ارتباط دولت- ملت-مطبوعات (که حتي انتظار همبستگي منفي را مطرح کرده) مدل تکميلي را عرضه و پيشنهاد مي کنم.

عضو اندیشکده امور اجتماعی جمعیت و نیروی انسانی در مرکز پیشرفت اسلامی خاطرنشان کرد: از طريق مراجعه به آياتي خاص از قرآن، می توان از اختلاف مفهومی «چيستي، کارکرد و رسالت» رسانه ها در ايران عبور و به يک رابطه منطقي ميان رسانه ها و توسعه در ايران دست يافت. در نهایت اين نظر را مطرح مي کنم که روي آوري به مدل پيشنهادي مذکور يا هر مدل جايگزين برای حل اختلاف مفهومی در باره چیستی، کارکرد و رسالت رسانه ها، ضرورتي است که بی توجهی به آن، وضعيت زيست ایران در «بازار پيام» پيش رو را با دشواری های کم نظیری مواجه خواهد کرد.

Back to top