رييس مركز الگوي اسلامي ايراني پيشرفت با دعوت از جامعه علمي كشور براي مشاركت فعال در روند تدوين الگو ابراز اميدواري كرد كه با تحقق اين مشاركت بتوان نقصان نبود تفكر علمي در برنامه‌ريزي‌ها را كه از بزرگترين مشكلات كشور است، برطرف كرد.

به گزارش خبرنگار علمي ايسنا، دكتر صادق واعظ زاده كه به عنوان سخنران افتتاحيه پانزدهمين كنفرانس ژئوفيزيك ايران در محل دانشكده فيزيك دانشگاه تهران سخن مي گفت اظهار داشت: وضعيت فعلي هر پديده از جمله كشورها با امكانات بالفعل سنجيده مي شود ولي آينده از آن كشورهايي است كه مزيت بالقوه دارند. در كشور ما متاسفانه بيشتر سرمايه‌ها بالقوه و ناشناخته است كه البته از جهتي جاي خوشبختي است چون كشورهاي صنعتي كه امكاناتشان را بالفعل كرده‌اند بيشتر، دنبال حفظ وضع موجود و البته پيشتازي در برخي زمينه‌ها هستند؛ لذا در برنامه‌هاي درازمدت ملي خود بر برخي زمينه‌ها و بخش‌ها متمركز مي‌شوند ولي در كشور ما امكانات بالقوه فراواني است كه به خاطر بي‌توجهي يا بي‌كفايتي يا علل ديگر به فعليت نرسيده‌اند.

وي با بيان اين كه اقتصاد ايران با حجم يك تريليون دلار، اقتصاد هفدهم دنياست كه اگر از سرمايه‌هاي بالقوه استفاده كنيم ممكن است تا رتبه دهم هم ارتقا پيدا كنيم،تصريح كرد: امكانات بالقوه ما عمدتا ذاتي و وابسته به تاريخ و خصوصيات اقليمي ماست. از لحاظ سرمايه انساني كه مهمترين سرمايه ماست، چهار ميليون دانشجو و چند برابر اين تعداد فارغ‌التحصيل داريم ولي اين سرمايه هنوز جايگاه مناسبي براي خود پيدا نكرده و سرمايه اجتماعي را از جايگاه مناسب خود تنزل داده است. رضايت، اعتماد و احترام متقابل كه از شاخص‌هاي سرمايه اجتماعي است بالفعل وضعيت خوبي در كشور ندارد ولي از لحاظ پايه‌هاي آن كه ارزش‌ها و اصول فرهنگي است وضع خوبي داريم كه اميدواريم بالفعل شود.

استاد دانشگاه تهران خاطرنشان كرد: از لحاظ سرمايه تاريخي كه قابل كسب كردن نيست، شايد فقط دو، سه كشور ديگر از چنين سرمايه تاريخي عظيمي كه ايران دارد برخوردار باشند كه اين سابقه در اوج بودن، اعتماد به نفس بالايي براي پيشرفت آينده كشور مي‌دهد.

وي گفت: سرمايه‌هاي فيزيكي كشور عمدتا بالقوه ‌‌است. مثلا از نظر ميزان قطعي ذخاير نفت و گاز شناخته شده در رتبه اول دنيا هستيم؛ اگر چه در استخراج و بهره‌برداري از آن‌ها جايگاه مناسبي نداريم. از نظر اقليمي هم موقعيتي استثنايي داريم. عرض جغرافيايي خاص ايران باعث شده در شمال با آب و هوايي سرد و مشخصات فرهنگي و جغرافيايي آن و در جنوب با آب و هوايي بسيار گرم و شرايط آن مواجه باشيم. در سطح قاره آسيا تنها چين و تا حدي هندوستان و در قاره امريكا تنها ايالات متحده و در اروپا معدودي كشور مثل اسپانيا و تا حدي تركيه از تنوع آب و هوايي و اقليمي ايران برخوردارند و حتي كشورهاي پهناوري مثل روسيه و برزيل هم چنين موقعيت منحصر به فردي ندارند.

واعظ زاده وضعيت ايران را از لحاظ تنوع محصولات كشاورزي و مرزهاي آبي گسترده درشمال و جنوب كشور هم كم نظير عنوان كرد و گفت: علاوه بر اين چه بسا بسياري از پديده هايي كه آنها را موانع پيشرفت تصور مي كنيم هم امكان بالقوه باشند مثل كويرهاي گسترده كشور كه روزي در صدد انتقال آب دريا براي كشاورزي در آنجا بودند ولي چه بسابتوان به جاي كشاورزي براي توليد انرژي ارزان و انتقال آن به مناطق ديگر از ظرفيت آنها استفاده كرد.

رييس مركز الگوي اسلامي ايراني پيشرفت كه در جمع متخصصان و كارشناسان ژئوفيزيك سخن مي گفت، خاطرنشان كرد: مزيت‌هاي ملي ما در حوزه ژئوفيزيك در سطح تصميم‌گيري‌ها مورد توجه قرار نگرفته است حال آن كه متخصصان ژئوفيزيك مي توانند نقش قابل توجهي درشناخت ظرفيت‌هاي ملي كشور در الگو به عنوان يك برنامه بلندمدت پيشرفت، ايفاي نقش كنند. مطالبه اين امر وجود دارد كه اميدواريم با ساز و كاري كه در مركز شكل مي‌گيرد اين مزيت‌ها به صورت مقايسه‌يي در سطح راهبردي شناخته شود.

وي با بيان اين كه ممكن است ظرفيت‌هاي ژئوفيزيك ناشناخته‌اي در كشور وجود داشته باشد كه مي‌تواند به تحول در اقتصاد كشور منجر شود، اظهار داشت: نمونه اي از كشف چنين ظرفيت هاي سودآوري را چند سال پيش در كشف منابع سرشار عنصر نادر «نئودينيوم» - از فلزات قليايي خاكي - در چين شاهد بوديم كه اين عنصر بسيار كمياب نه در دل معدن كه در سطح زمين وجود دارد و به راحتي با لودر از سطح زمين جمع آوري مي شود. اين عنصر باارزش، پايه آهن رباهاي دائمي قوي است و با كشف اين منبع باارزش در چين قيمت اين نوع آهنربا در جهان به نحو چشمگيري كاهش يافت ولي با توجه به تك قطبي بودن اين محصول چند سالي است كه مجددا قيمتش چهار برابر شده است.

رييس مركز الگوي اسلامي ايراني پيشرفت در پايان خاطرنشان كرد: اين قبيل مطالعات از مقدمات طراحي برنامه پيشرفت كشور است و لذا در مركز الگوي اسلامي ايراني پيشرفت،بخش آمايش بنيادين در حال شكل‌گيري است. البته مركز تنها نقش هماهنگي بين محققان رابرعهده دارد و مركز پژوهشي يا تدوين الگو نيست.

ایرانی بودن الگو

در خصوص ايرانى بودن الگو، علاوه بر آنچه كه دوستان گفتند؛ كه خوب، شرایط تاريخى، شرایط جغرافيایى، شرایط فرهنگى، شرایط اقليمى، شرایط جغرافياى سياسى در تشكيل اين الگو تأثير می‌گذارد - كه قطعاً اينها درست است - اين نكته هم مطرح است كه  طراحان آن، متفكران ايرانى هستند؛ اين كاملاً وجه مناسبى است براى عنوان ايرانى؛ يعنى ما نمی‌خواهيم اين را از ديگران بگيريم؛ ما می‌خواهيم آنچه را كه خودمان لازم می‌دانيم، مصلحت كشورمان می‌دانيم، آينده‌مان را می‌توانيم با آن تصوير و ترسيم كنيم، اين را در يك قالبى بريزيم. بنابراين، اين الگو ايرانى است.

رهبر معظم انقلاب اسلامی در نخستین نشست اندیشه‌های راهبردی

 شکوفایی تمدن نوین اسلامی ایرانی

ملت ايران با همه دستاوردها، تجارب و عبرت‌های ارزشمند خود، رسالتی ملی، انسانی و اسلامی بر عهده دارد. اين ملت در گام دوم انقلاب اسلامی و در عصر پيشرفت‌های پرشتاب علمی، اطلاعاتی، ارتباطی، شناختی و نيز تحولات بينشی، اجتماعی، اقتصادی و سياسی بين‌المللی، وظيفه دارد، توانمندی‌‌ها و ظرفيت‌های تمدنی ايران و اسلام را با استفاده از علم و فناوری روز و تجارب بومی و جهانی، برای نيل به تمدن نوين اسلامی ‌ايرانی، شکوفا سازد و آن را برای حل مسائل اساسی کشور و تعالی و سعادت خود، به خدمت درآورد. همزمان، موظف است که، توانمندی خويش را برای التيام آلام مسلمانان و مردم جهان و دستيابی ايشان به سعادت، تقديم دارد.

دستيابی به اين هدف، با «پيشرفت» در عرصه‌های فکر، علم، معنويت و زندگی، فراهم می‌شود که متفاوت از توسعه به معنی غربی آن، عبارت است از: «تکامل و تعالی پيوسته و پويای شئون و ساحات گوناگون حيات بشر بر اساس آموزه‌ها و ارزش‌های اسلامی، در مسير ظهور استعداد‌های فطری انسان‌ها». اين پيشرفت به الگويي جامع و بلندمدت نياز دارد تا مسير و مقصد آن را معين و تحولاتش را هدايت کند.

برگرفته از: مقدمه پیش‌نویس سند الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت

Back to top