هفتمین نشست ماهیانه اندیشهورزی اندیشکده چرخه نوآوری الگوی اسلامی ایرانی با سخنرانی آقایان مهندس سیدمحمد بهشتی رییس اسبق سازمان گردشگری و میراث فرهنگی و عضو هیات علمی دانشگاه شهید بهشتی و دکتر کاوه فرهادی عضو هیات علمی دانشگاه پیام نور در مرکز الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت در محل مرکز الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت برگزار شد.
اولین سخنران این نشست، دکتر سید محمد بهشتی بود که به موضوع "دانش بومی و اختلال در اهلیت پرستاری" پرداخت. وی در بخشی از سخنان خود اظهار داشت: شاید تا همین یکی دو دهۀ پیش، تنها دانش آموختگان رشتۀ ادبیات فارسی و یا تاریخ بودند که مطالعه و تصحیح متون علمی گذشتگان را موضوع کار خود میدانستند و رجوع به این قبیل متون را از باب کنجکاوی و یا درک ظرافت های سبک شناختی ادبی و زبانی فارسی در دوران مختلف بهره میبردند. اما چندی است که به وضوح این رویه تغییر کرده و در میان دانش آموختگان و متخصصان دیگر رشتهها نیز، رجوع به دانش بومیِ حوزه مربوط، امری پذیرفته و ستودنی است؛ چنانچه اخیراً افراد و گروهایی زیادی سعی کردهاند در زمینه های مختلفی مانند: کانی شناسی، زمینشناسی یا زراعت به آثار قدما رجوع کنند و احیاناً از دانش آنها در حوزۀ تخصصی خود بهرهمند شوند. علیرغم نگاه مثبت به این رویکرد: مشکل از آنجا آغاز میشود که این موضوع چندان در حوزه های مختلف جنبه عمومی پیدا نکرده است؛ برای مثال:در رشتههای طب، ریاضیات، شیمی یا فیزیک به وضوح اقبال کمتری به دانش بومی وجود دارد، به طوری که علم پزشکی اساساً به طب گذشته کاملا بی اعتماد و بی اعتنا است. ثانیاً در همۀ رشتهها اصل بر دانش مدرن اخذ شده از غرب است و رجوع به دانش بومی کاری غیر ضرور به حساب میآید. حتی میتوان گفت در هر رشتهای که سیطرۀ تفکر غربی در آن بیشتر باشد به همان میزان اعتماد بر دانش بومی کمتر و در نتیجه رجوع به این دانش بومی کمتر است. این یعنی هنوز اصل اعتماد و اتکا بر دانش غربی است و دانش بومی فرع بر آن و در مواردی که تأیید کنندۀ دانش جدید باشد، قابل قبول است. اما آیا میتوان همین مایه رجوع به دانش بومی را مقدمه ای بر تأثیر تام و تمام آن بر وجوه مختلف حیات در این سرزمین و اثرگذار بر توسعه دانست. یا با نگاهی فرهنگی با قاطعیت میتوان گفت که خیر! در واقع این نحو رجوعِ نامعتمدانه به دانش بومی به لحاظ رویکرد و روش هنوز کاملا غربی یا به اصطلاح شکارگرانه است. ایشان با ذکر مواردی تاریخی از دانش بومی مستقر در ایران در طی هزاران سال گذشته و اهلیتی که مردمان یک اقلیم و سرزمین با منابع، خطرات(سیل و زلزله) و نحوه سازگاری آن پیدا کرده بودند، بر لزوم توجه به دانش بومی و عدم تحقیر دانش بومی تاکید کردند.
پس از سخنان جناب دکتر بهشتی و طرح سوالات و نقدها و پاسخ به آنها، دکتر کاوه فرهادی سخنرانی خود را با موضوع «کارآفرینی با تاکید بردانش ضمنی ایرانیان(دانش بومی)» آغاز و در ابتدا سخنان خود را با طرح چند سوال و پرسمان اساسی مطرح کرد.
«کار»در شرق و غرب چه تفاوتی با هم دارد؟
«کار» در ایران به چه معناست؟
بستر فرهنگی ایران برای رشد و ایجاد کار چگونه است؟
پس از طرح سوالات اظهار داشت: در این بحث، لازم است مفاهیم انواع دانش انسانی (صریح و ضمنی) تبیین گردد تا تفاوت آن در غرب و شرق بیشتر مشخص شود.
دکتر فرهادی در ادامه به مقوله کارآفرینی و تفاوت آن در غرب و شرق پرداخت و اظهار داشت.
در این نشست تلاش خواهد شد تا با نگاهی پدیدارشناسانه به مقوله کارآفرینی و زمینه شکلگیری کارآفرینی در معنای غربی آن مورد واکاوی قرار گیرد تا روشن گردد فردگرایی سودمحور موجود در نگاه کارآفرینانه غربی تا چه حد تحتتأثیر اندیشههای محیطی و فلسفی است که این مفهوم در آن ساخته وپرداخته شده است و لذا با بیان تأثیر بوشید و بر دانش و تفکر مدیریتی ژاپن امروز به نقش مؤثر تلفیق دانش روز با مفاهیم سنتی اشاره میشود. به عبارت دیگر دانشی که از یک کشور دیگر وارد ژاپن شده را درونی کرده و با تلفیق مفاهیم سنتی ژاپنی، آنرا بومی کرده است.
میکنند. دکتر فرهادی در ادامه هدف از طرح این موضوع و سخنرانی در این نشست را بیان تأثیرپذیری کارآفرینی از محیط بومی و مبانی فکری سرزمینی دانست که قرار است در آن به کار گرفته شود؛ از اینرو در ادامه به مسئله فتوت و روحیه جمعگرایی در فرهنگ ایرانیاسلامی و شیوه استفاده و تلفیق این مفهوم با دانش و مفهوم دیگری به نام کارآفرینی پرداخت که از آن در اینجا تحت عنوان کارآفرینی فتوتی یاد شده است.
این نشست با حضور اعضای اندیشکده های الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت برگزار و در پایان هر مباحث به دسوالات و نقد حاضران پاسخ داده خواهد شد. لازم به ذکر است محتوای نشستهای اندیشهورزی الگوی اسلامی در بخش انتشارات مرکز انتشار و برای استفاده همگان در پایگاه اطلاع رسانی مرکز بارگذاری خواهد شد.