مقام معظم رهبری چندی پیش در دیدار اعضای شورای عالی مرکز الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت، هدف انقلاب اسلامی را «تحقق تمدن اسلامی» خواندند و با اشاره به مبانی غلط و ناکارآمدی الگوهای توسعه جهانی و ضرورت ارائه الگوی جدید اسلامی ایرانی، »کار جهادی و انقلابی»، «استفاده از ظرفیت غنی منابع اسلامی و حوزه‌های علمیه» و «برخورداری از قوت علمی» و «گفتمان سازی» را از الزامات تولید و تدوین «الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت» برشمردند.
به منظور بررسی برخی کلیدواژه‌های رهبری در این دیدار گفت‌وگوهایی با اساتید و اعضای شورای عالی الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت ترتیب دادیم که در این شماره نظراتهادی اکبرزاده، رییس کمیته علمی کنفرانس الگوی اسلامی پیشرفترا دراین باره می‌خوانیم:
*لطفاً درباره ضرورت تدوین الگوی بومی اسلامی ایرانی پیشرفت توضیح دهید.
-بحث الگوی اسلامی پیشرفت و ضرورت تدوین آن از سوی مقام معظم رهبری خصوصاً در مجامع علمی قریب ۱۰سال است که بیان شده است.
منظور از الگو هم یک مدل و نقشه راه است، یعنی اگر ما هدف را رسیدن به تمدن نوین اسلامی تعریف کنیم، برای تحقق این هدف احتیاج به یک نقشه راهنما داریم که منظورمان از الگوی پیشرفت چنین نقشه‌ای برای مشخص کردن مسیر و نحوه حرکت و گام‌هایی که باید برداشته شود، است.
طبیعی است که ما برای یک حرکت فراگیر اجتماعی نیازمند یک مدل هستیم، الگوهایی البته در سطح جهان وجود دارد اما آن الگوها به دلائل متعدد برای ما مناسب نیستند، اولاً مبانی آنها با مبانی ما یکسان نیستند، ثانیاً این الگوها در عمل هم موفق نبوده‌اند و نتوانسته‌اند مفاهیم عمیق اجتماعی مثل عدالت اجتماعی، فرهنگ و ... را بررسی کنند بنابراین طبیعی است که ما نیازمند یک الگوی بومی برای خودمان هستیم.
الگو باید ویژگی‌هایی داشته باشد یکی از این ویژگی‌ها آن است که باید مبتنی بر مبانی دینی و اجتماعی باشد و دوم این الگو می‌خواهد در ایران اجرا شود و باید منطبق فرهنگ و امکانات و ظرفیت و خلق و خوی ایرانیان باشد، پس ظرف این الگو ایران و محتوای آن اسلام است.
*در بحث از گفتمان سازی بفرمایید که الان در چه شرایط و مرحله‌ای قرار داریم؟ آیا تا به حال گفتمان سازی صحیحی در این حوزه داشته‌ایم؟
-دقیقا یکی از محورهای مورد نیاز ما گفتمان سازی است حتی مرکزی که تحت عنوان الگوی اسلامی پیشرفت به دستور رهبری در سال 90 تشکیل و اعضای شورای عالی توسط ایشان منصوب شدند، سه مأموریت داشت؛ نخست بسترسازی برای نظریه پردازی چرا که ما خلاء‌های نظری داریم، دوم کمک به گفتمان سازی و سوم طراحی الگ.
بنابراین یکی از وظایف اصلی مرکز الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت بحث گفتمان سازی است، کارهای زیادی در این حوزه صورت گرفته هرچند مسیر مشکلی هم هست و نمی‌توان دستوری و بخشنامه‌ای کار انجام داد، بلکه به مرور جامعه علمی باید در این زمینه ورود پیدا کند و موضوع الگو تبدیل به یک گفتمان نخبگانی شود که خوشبختانه تا الان توفیقات کسب کرده اگر چه تا حد ایده‌آل فاصله دارد.
موضوع الگو باید به یک گفتمان نخبگانی تبدیل شود
به طور مثال امسال پنجمین کنفرانس سالانه الگوی پیشرفت، 29 و 30 اردیبهشت ماه با حضور بیش از 500 صاحب نظر و شخصیت برجسته علمی برگزار می‌شود در این کنفرانس بسترهای گفتمان سازی فراهم خواهد شد.
کنگره پیشگامان پیشرفت نیز همزمان با کنفرانس در سی‌ام اردیبهشت با حضور جوانان برپا می‌شود. بهرحال این الگو برای آینده و جوانان مثمرثمر خواهد بود.
نشست‌های اندیشه ورزی ما نیز ماهانه برپا و ایده‌ها در آن مطرح می‌شود. بیش از صد تک‌نگاشت نخبگان نیز تاکنون در این سال‌ها جمع و منتشر شده که هر کدام می‌تواند یک بحث علمی مرتبط با الگو باشد.
*با توجه به اینکه شما خودتان در شورا فعال هستید، و دغدغه نسبت به مبانی اسلامی الگو دارید بفرمایید که تا چه اندازه خودتان آسیب شناسی دقیقی از فعالیت‌های مرکز صورت داده‌اید؟
ـ بحث آسیب‌شناسی منطقی و عقلانی است برای هر فعالیتی باید گاهی بازگردیم و به پشت سر خود نگاه کنیم تا مسیرمان را ملاحظه کرده و آسیب‌ها را دریابیم، مقام معظم رهبری هم بر این آسیب‌ها تأکید کردند که کار را خودتان آسیب شناسی کنید و ما هم تصور می‌کنیم باید حتماً این کار را انجام دهیم.
بهرحال این حرکت جدید است و ما تجربه زیادی در این حوزه نداریم، یعنی طراحی یک مدل و الگویی که هم بومی بوده و هم مبتنی بر مبانی اسلامی و مورد اجماع جامعه نخبگانی باشد، چیزی نیست که تا به حال تجربه شده باشد حتی در کشورهای دیگر هم به صورت منسجم از مبانی تا تدابیر را ما سراغ نداریم.
پس اینگونه حرکت‌ها اینطور نیست که مسیرش کاملاً روشن باشد مهم این است که ما در هر مرحله تجربیاتمان را به کار گرفته و با توجه به تجربیات اگر اصلاحی در مسیر نیاز هست آن را انجام دهیم.
به نظر می‌رسد ما هنوز در بحث گفتمان سازی باید کار کنیم چرا که ظرفیت علمی کشور بیش از چیزی است که ما تا به حال به کار گرفته‌ایم، پس باید فراگیرتر در این حوزه ورود کنیم، از ظرفیت حوزه‌های علمیه که بسیار وسیع است نیز باید بیشتر استفاده کنیم.
*آیا ما در عرصه نقد الگوی جهانی توسعه هم کار کرده‌ایم؟
-بله، یکی از پیش نیازهای ما برای تدوین الگو بازدید تجارب جهانی در قالب نظری و تجربی است یعنی هم مبانی و هم مدل‌های نظری دنیا را بررسی و نقاط مثبت و منفی آن را دریابیم. ما این کارها را انجام دادیم حتی کنفرانس سوم الگوی پیشرفت در این زمینه بود.
*نکته دیگر مراد از دولت اسلامی و جامعه اسلامی را توضیح دهید و ارتباط آن را با الگوی پیشرفت بفرمایید؟
-رهبری هم اخیراً در جلسه‌ای که خدمتشان بودیم و هم پیشتر در جمع دانشگاهیان درباره مراحل پنج‌گانه‌ای برای تحقق انقلاب اسلامی ترسیم کرده‌اند و گفته‌اند این مراحل از انقلاب اسلامی که محقق شده و برپایی نظام اسلامی که با همت امام (ره) محقق شده مرحله سوم دولت اسلامی، بعد جامعه اسلامی و مرحله پایانی تمدن اسلامی است که الگو هدف گیری هم برپایی تمدن اسلامی است.
وقتی صحبت از دولت اسلامی می‌کنیم یعنی نظام اگر چه اسلامی است اما همه معیارهای اسلامی باید جاری و ساری در بخش‌های نظام باشد مثلاً عدالت در همه بخش‌های جامعه حاکم باشد و شایسته سالاری و مسائل دیگر هم همینطور که خب ما هنوز ادعا نمی‌کنیم به این مرحله رسیده‌ایم، نظام ما مستقر شده اما هنوز به دولت اسلامی به این معنا که همه شاخصه‌های اسلامی در ارکان دولت تسری کرده باشد هنوز نرسیدیم.
پس از شکل گیری دولت اسلامی ، جامعه اسلامی ما خواهیم داشت یعنی مردم به صورت فراگیر انتظار داریم که معیارها را رعایت کنند و مرحله بعد هم خروجی حرکت جامعه اسلامی منجر به تمدن اسلامی است این مرحله بندی را رهبری هوشمندانه ترسیم کردند و ما هم در این چارچوب باید حرکت کنیم و نگاهمان به مرحله آخر است.
