واعظ‌ زاده رییس مرکز الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت در ابتدای نشست تعاملی اندیشکده‌های خانواده،فرهنگ و امور اجتماعی،جمعیت و نیروی انسانی، طی سخنان کوتاهی ضمن تأکید بر ضرورت تعامل هرچه بیشتر اندیشکده‌ها، سبک زندگی را به عنوان شیوه و روش قابل مشاهده زندگی و بخش محسوس فرهنگ ذکر کرد و توجه به آن را مهم دانست.

وی افزود فرهنگ ایرانی و دین اسلام پر است از آداب و رفتاری که ظواهر آن باید بر طبق هنجارها و دستورالعمل‌های خاص خود انجام شود. این ظواهر همیشه با جنبه‌های نامحسوس فرهنگ و دین شامل باورها و بینش و گرایش‌ها مربوط‌ بوده‌اند. وی افزود که در دوران مدرن، جریان کلی اندیشه بسویی رفته که این رابطه تا حد زیادی مغفول واقع شده است. از یک طرف، جریان اصلی مباحث فلسفی از  هستی شناسی به  معرفت شناسی و سپس به موضوعات محسوس‌تر مثل زبان شناسی و روش شناسی منتقل شده است. از طرف دیگر، بر مشاهده و تجربه تأکید زیاد شده و حقایق غیر قابل مشاهده و تجربه، مورد نفی و تردید واقع شده یا غیر قابل شناخت عقلی دانسته شده‌اند. بنابراین، سبک زندگی که مطابق تعریف، هم روش و شیوه زندگی و هم محسوس است مورد توجه قرار گرفته و ریشه‌های عمیق آن که در باورها و بینش و گرایش‌هاست کمتر مورد تحقیق و مطالعه واقع شده است. تکنولوژی اطلاعات و ارتباطات هم که داده‌های انبوه را به شکل محسوس و در قالب صوت و تصویر ارائه می‌دهد به جریان ظاهر بینی و غفلت از سطح نامحسوس فرهنگ کمک کرده است. برخی مشکلات امروز ما حاکی از آن است که ما نیز از این جریان متأثر شده‌ایم و به سطح نامحسوس فرهنگ کم توجه شده‌ایم و تأتیرات متقابل سبک زندگی و باورها را بدرستی نمی‌شناسیم. بویژه، نقش اساسی باورها را در تغییر سبک زندگی مورد غفلت قرار می‌دهیم. در اصلاح سبک زندگی بیشتر بر راه‌حل‌های محسوس تأکید می‌کنیم. این تأکید به نوبه خود، باورهای سازنده را تضعیف می‌کند و چرخه‌ای معیوب از فروپاشی سبک زندگی و باورهای مربوط را بوجود می‌آورد. 
رییس شورای عالی الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت افزود: توجه متعادل به سبک زندگی و ریشه‌هایی عمیق آن در آسیب‌شناسی‌ مشکلات اجتماعی و تأثیر گذاری بر آن‌ها ضروری است.
دکتر واعظ‌زاده بر تأثیر و تأثر دوسویه «فرهنگ» و «اندیشه» تأکید گذاشت و تصریح کرد که سبک زندگی متأثر از مفاهیم اندیشه‌ای است و اندیشه هم به نوبه خود هم از فرهنگ تأثیر می‌پذیرد و هم بر آن تأثیر می‌گذارد. اطلاعات ما از سبک زندگی در ایران و جهان نشان می‌دهد که دارای باطن باور و اندیشه و متأثر از لایه‌های زیرین فرهنگی است. نخبگان فکری و فرهنگی توجه دارند که برای بررسی تاثیر تغییرات فرهنگی بر سبک زندگی، باید بخش‌های نامحسوس فرهنگی یعنی «باورها» و «اندیشه‌ها» را مورد تأمل و مطالعه قرار داد و از تغییرات این بخش از فرهنگ غافل نشد.
دکتر صادق واعظ زاده افزود: بدیهی است که راه‌حل‌های اساسی برای بهبود  سبک زندگی، دراز مدت هستند و محتاج تدبیرهای بلند مدت‌اند. وی یادآور شد که در پیش‌نویس الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت که تحت اشراف رهبر معظم انقلاب اسلامی تهیه شده است به سبک زندگی و مبانی عمیق آن توجه شده و تأثیرات متقابل آن‌ها در طراحی تدبیرهای فرهنگی الگو در نظر گرفته شده است. لذا هنگامی که الگو ابلاغ شود و در مسیر تحقق قرار گیرد، انشاءالله به ارتقای سبک زندگی کمک خواهد کرد.

ایرانی بودن الگو

در خصوص ايرانى بودن الگو، علاوه بر آنچه كه دوستان گفتند؛ كه خوب، شرایط تاريخى، شرایط جغرافيایى، شرایط فرهنگى، شرایط اقليمى، شرایط جغرافياى سياسى در تشكيل اين الگو تأثير می‌گذارد - كه قطعاً اينها درست است - اين نكته هم مطرح است كه  طراحان آن، متفكران ايرانى هستند؛ اين كاملاً وجه مناسبى است براى عنوان ايرانى؛ يعنى ما نمی‌خواهيم اين را از ديگران بگيريم؛ ما می‌خواهيم آنچه را كه خودمان لازم می‌دانيم، مصلحت كشورمان می‌دانيم، آينده‌مان را می‌توانيم با آن تصوير و ترسيم كنيم، اين را در يك قالبى بريزيم. بنابراين، اين الگو ايرانى است.

رهبر معظم انقلاب اسلامی در نخستین نشست اندیشه‌های راهبردی

 شکوفایی تمدن نوین اسلامی ایرانی

ملت ايران با همه دستاوردها، تجارب و عبرت‌های ارزشمند خود، رسالتی ملی، انسانی و اسلامی بر عهده دارد. اين ملت در گام دوم انقلاب اسلامی و در عصر پيشرفت‌های پرشتاب علمی، اطلاعاتی، ارتباطی، شناختی و نيز تحولات بينشی، اجتماعی، اقتصادی و سياسی بين‌المللی، وظيفه دارد، توانمندی‌‌ها و ظرفيت‌های تمدنی ايران و اسلام را با استفاده از علم و فناوری روز و تجارب بومی و جهانی، برای نيل به تمدن نوين اسلامی ‌ايرانی، شکوفا سازد و آن را برای حل مسائل اساسی کشور و تعالی و سعادت خود، به خدمت درآورد. همزمان، موظف است که، توانمندی خويش را برای التيام آلام مسلمانان و مردم جهان و دستيابی ايشان به سعادت، تقديم دارد.

دستيابی به اين هدف، با «پيشرفت» در عرصه‌های فکر، علم، معنويت و زندگی، فراهم می‌شود که متفاوت از توسعه به معنی غربی آن، عبارت است از: «تکامل و تعالی پيوسته و پويای شئون و ساحات گوناگون حيات بشر بر اساس آموزه‌ها و ارزش‌های اسلامی، در مسير ظهور استعداد‌های فطری انسان‌ها». اين پيشرفت به الگويي جامع و بلندمدت نياز دارد تا مسير و مقصد آن را معين و تحولاتش را هدايت کند.

برگرفته از: مقدمه پیش‌نویس سند الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت

Back to top