نخستين جلسه انديشكده علمT شكيل گرديد. در این جلسه معاون علمي و تقسيم كار ملي مركز ضمن بيان اينكه به الگو بايد به عنوان برنامه تحول اجتماعي نگريست و نه صرفاً يك سندنويسي ساده و فهرستي از اقدامات دستوري، شاكله اصلي الگو را منبعث از يك گفتمان علمي و پارادايم نخبگاني دانست كه در فرآيند تكاملي مستمر به تدريج نضج مي‌گيرد و بارور مي‌گردد. وی پيشنهاد نمود كه دو عرصه كلي زير مي‌تواند مبناي فعاليت انديشكده علم قرار گيرد.

1- پرداختن به چيستي و ماهيت علم و موضوعات مرتبط با آن با هدف دستيابي به درك و فهمي مشترك از واژه علم در حوزه و دانشگاه، مباحثي نظير ماهيت علم، فلسفه علم، تاريخ علم، علم نافع، علم بومي، دیدگاه اسلام نسبت به علم و مقایسه با سایر مکاتب، در اين مجموعه مي‌گنجد.

2- تدوين الگوي حركت علمي كشور به سوي پيشرفت و ترسيم فرآيند و نحوه بكارگيري نوآوري‌‌هاي علمي در راستاي آباداني كشور و رفاه جامعه.

سپس اعضای اندیشکده به بيان ديدگاه‌ها و نظرات خويش پرداختند که اهم آن عبارتند از:

- در طراحي الگو بايستي به ماهيت ارگانيكي آن توجه شود و از نگاه مكانيكي احتراز گردد.

- الگو بايستي بر اساس سازوكارهاي موجود در نظام هستي و طبيعت و در برداشت هماهنگ با آنها شكل گيرد (الگوبرداری از هستی و طبيعت). همانگونه كه در طبيعت علوم بصورت تركيبي به كار گرفته مي‌شود در طراحي الگو نيز بايستي همين ديدگاه حاكم باشد.

- در دستیابی به الگو بايد از دانش و تجارب مفيد جهان و ساير ملل بهره گرفته شود.

- یکی از موضوعات مهم در ديدگاه ديني نسبت به مقوله علم، موضوع "حکمت فراگير" است که در آن نگاه‌هاي تجربي، عقلاني و وحياني به جهان به صورت يك مجموعه مكمل و هماهنگ تعريف می‌شوند.

- نگاه معرفتي مسلمانان به علم متفاوت با ديگران است گرچه منافاتي با استفاده از تجارب ديگران ندارد. علمي كه دايره توجه خود را به تمام هستي گسترش مي‌دهد متفاوت از علمي است كه به بخشي از هستي مي‌پردازد.

- با توجه به اینکه علم حاصل و نتيجه تفكري است كه بصورت نظام‌مند سامان یافته است، یکی از مباحث مهمی که در بحث تفاوت تمدن‌ها و جهت‌گيري آن‌ها مطرح است موضوع تفاوت در نگاه مبنایی آنها به علم است. بحث درباره بنيان‌هاي علم شامل: چگونگي توليد علم، عرصه ها و گستره آن، جهت‌گيري و رشد علم و چگونگي بهره‌برداري از آن موضوعاتي هستند كه در تمدن‌سازي جديد بايد مورد بررسي و مداقه قرار گيرند.

- حركت فراگير علمي در جامعه در گرو تحقق چند مرحله تكاملي است كه عبارتند از: جرقه علمي، بسيج علمي و بيداري علمي. جامعه ما از دو مرحله اول عبور كرده است ليكن بيداري فراگير علمي هنوز محقق نشده است. دسترسي به اين مهم مستلزم تغيير رويه‌ها و روحيه‌ها در جامعه علمي و شكل‌گيري عزم و چشم‌انداز مشترك براي پيشرفت و ارتقاء مديريت علمي كشور است.

- توليد جريان مستمر علمي و نه صرفاً توليد گلخانه‌اي و جزيره‌اي آن و رشد متوازن عرصه‌هاي علمي از ضرورت‌هاي اصلي پيشرفت علمي كشور محسوب مي‌شود.

ایرانی بودن الگو

در خصوص ايرانى بودن الگو، علاوه بر آنچه كه دوستان گفتند؛ كه خوب، شرایط تاريخى، شرایط جغرافيایى، شرایط فرهنگى، شرایط اقليمى، شرایط جغرافياى سياسى در تشكيل اين الگو تأثير می‌گذارد - كه قطعاً اينها درست است - اين نكته هم مطرح است كه  طراحان آن، متفكران ايرانى هستند؛ اين كاملاً وجه مناسبى است براى عنوان ايرانى؛ يعنى ما نمی‌خواهيم اين را از ديگران بگيريم؛ ما می‌خواهيم آنچه را كه خودمان لازم می‌دانيم، مصلحت كشورمان می‌دانيم، آينده‌مان را می‌توانيم با آن تصوير و ترسيم كنيم، اين را در يك قالبى بريزيم. بنابراين، اين الگو ايرانى است.

رهبر معظم انقلاب اسلامی در نخستین نشست اندیشه‌های راهبردی

 شکوفایی تمدن نوین اسلامی ایرانی

ملت ايران با همه دستاوردها، تجارب و عبرت‌های ارزشمند خود، رسالتی ملی، انسانی و اسلامی بر عهده دارد. اين ملت در گام دوم انقلاب اسلامی و در عصر پيشرفت‌های پرشتاب علمی، اطلاعاتی، ارتباطی، شناختی و نيز تحولات بينشی، اجتماعی، اقتصادی و سياسی بين‌المللی، وظيفه دارد، توانمندی‌‌ها و ظرفيت‌های تمدنی ايران و اسلام را با استفاده از علم و فناوری روز و تجارب بومی و جهانی، برای نيل به تمدن نوين اسلامی ‌ايرانی، شکوفا سازد و آن را برای حل مسائل اساسی کشور و تعالی و سعادت خود، به خدمت درآورد. همزمان، موظف است که، توانمندی خويش را برای التيام آلام مسلمانان و مردم جهان و دستيابی ايشان به سعادت، تقديم دارد.

دستيابی به اين هدف، با «پيشرفت» در عرصه‌های فکر، علم، معنويت و زندگی، فراهم می‌شود که متفاوت از توسعه به معنی غربی آن، عبارت است از: «تکامل و تعالی پيوسته و پويای شئون و ساحات گوناگون حيات بشر بر اساس آموزه‌ها و ارزش‌های اسلامی، در مسير ظهور استعداد‌های فطری انسان‌ها». اين پيشرفت به الگويي جامع و بلندمدت نياز دارد تا مسير و مقصد آن را معين و تحولاتش را هدايت کند.

برگرفته از: مقدمه پیش‌نویس سند الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت

Back to top