پنجمین کنفرانس اسلامی ایرانی پیشرفت با ارائه مقالاتی با محور "الگوی پایه ؛حوزه علم، فکر و معنویت برگزار شد که دکتر غلامحسین رحیمی و دکتر مجتبی شمسی پور به عنوان اعضای هیات رئیسه در این کنفرانس حضور داشتند.
"آمايش آموزش عالي پيش بايستی در تحقق تمدن نوین اسلامي" اولین مقاله ای بود که در این کنفرانس ارائه شد. دکتر مهدي سبحاني نژاد درباره مقاله خود گفت: مهمترین عامل تمدن سازی در هر جامعه ای نه تنها جامعه اسلامی بهره گیری از توان یا به تعبیری جامع تر، نیروی انسانی است. از طرفی دیگر، دانشگاه مهمترین عامل تأمین نیروی انسانی برای تمدن سازی است. دانشگاه علاوه بر تأمین نیروی انسانی وظیفه مهم ترویج نگرش ها و باورها در این زمینه را دارا است. با وجود دانشگاه می توان نگرش های این دیدگاه را اشاعه، همه گیر و در نهایت با ایجاد جذابیت در این مورد، زمینه را برای روی آوری احاد مردم به این نگرش در نهایت تلاش برای تحقق آن به عمل آورد. دانشگاه در واقع کارگاه انسان سازی برای جامعه است. بنابراین، تأمین نیروی انسانی متخصص یکی از مهمترین عامل های و زیر ساخت های لازم برای برای تحقق تمدن نوین سلامی می باشد.
تحقق تمدن نوین اسلامي
وی افزود: تربیت نیروی انسانی صرف، به عنوان گرداننده چرخ های توسعه نمی تواند معیار و ملاکی بر رشد و توسعه پایدار باشد. بلکه این فکر و خلاقیت نیروی انسانی می باشد که زمینه ساز رشد، توسعه و پیشرفت جامعه می شود. تربیت نیروی انسانی غیره مولد، ناکارآمد و غیره اثربخش توسط دانشگاه به عنوان متولی این کا، نه نتها باعث توسعه نمی شود بلکه باعث اختلال در رشد و توسعه کشور، هدر رفتن منابع و اهش رشد اقتصای می شود. فوق الذکر اهمیت این نکته را می رساند که دانشگاه ها باید به رشد نوآوری و خلاقیت، ایده پردازی بپردازند تا بتوانند کارآمد و اثربخش باشند.
سبحاني نژاد ادامه داد: آموزش عالی کلید توسعه است. از طرفی، توسعه غير هدفمند آموزش عالي موجب اتلاف بودجه و نيروي انساني است . نيازهاي اصلي کشور را در حوزه هاي مختلف علوم و فناوري، شناسايي کنيد تا تعداد دانشگاهها، دانشجويان و رشتههاي لازم و سطوح اين رشته ها بر اساس اين نيازها مشخص شود و وزارت علوم و آموزش عالي نيز تنها بر اساس اين اهداف، به توسعه آموزش عالي اقدام کند. مسأله ديگرى كه در همين زمينه‌ى پرداختن به اين علوم - علوم پايه، علوم انسانى - مطرح است، مسأله ورودى، خروجى دانشگاهها است كه اين هم يكى از آن وظايف سنگين وزارت علوم است . بعد خروجى ما از دانشگاهها در چه رشته‌هايى باشد كه ما به آنها بيشتر نياز داريم؛ يا نيازهاى گذرا كه نياز فعلى ماست، يا نيازهاى بنيانى است .
وی گفت: انقلاب اسلامی ایران به عنوان یک رویداد برجسته و مهم در تاریخ معاصر قلمداد می گردد، که موجب تحول عمیق در ایران و کشورهای جهان اسلام در عرصه های سیاسی، فرهنگی و اجتماعی گردیده است و ثمره آن برپایی نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران به عنوان طلایه دار اسلام ناب محمدی می باشد. امروزه نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران با اتکاء بر ارزشهای اسلام ناب محمدی (ص) و مکتب رهایی بخش اهل بیت علیهما السلام از نفوذ و جایگاه بی بدیلی در جهان، خصوصاً جهان اسلام برخوردار گردیده است، که با گذشت زمان، تأثیرات عمیق انقلاب اسلامی در عرصه های منطقه ای و بین المللی هر روز بیشتر هویدا میشود.
سبحاني نژاد گفت:آموزش عالی کلید توسعه است. از طرفی، توسعه غير هدفمند آموزش عالي موجب اتلاف بودجه و نيروي انساني است . نيازهاي اصلي کشور را در حوزههاي مختلف علوم و فناوري، شناسايي کنيد تا تعداد دانشگاهها، دانشجويان و رشتههاي لازم و سطوح اين رشته ها بر اساس اين نيازها مشخص شود و وزارت علوم و آموزش عالي نيز تنها بر اساس اين اهداف، به توسعه آموزش عالي اقدام کند. مسأله‌ى ديگرى كه در همين زمينه‌ى پرداختن به اين علوم - علوم پايه، علوم انسانى - مطرح است، مسأله‌ى ورودى، خروجى دانشگاهها می باشد كه اين هم يكى از آن وظايف سنگين وزارت علوم است . بعد خروجى ما از دانشگاهها در چه رشته‌هايى باشد كه ما به آنها بيشتر نياز داريم؛ يا نيازهاى گذرا كه نياز فعلى ماست، يا نيازهاى بنيانى است .
وی افزود: انقلاب اسلامی ایران به عنوان یک رویداد برجسته و مهم در تاریخ معاصر قلمداد میشود، که موجب تحول عمیق در ایران و کشورهای جهان اسلام در عرصه¬های سیاسی، فرهنگی و اجتماعی گردیده است و ثمره آن برپایی نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران به عنوان طلایه دار اسلام ناب محمدی می¬باشد. امروزه نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران با اتکاء بر ارزشهای اسلام ناب محمدی (ص) و مکتب رهایی بخش اهل بیت علیهما السلام از نفوذ و جایگاه بی بدیلی در جهان، خصوصاً جهان اسلام برخوردار گردیده است، که با گذشت زمان، تأثیرات عمیق انقلاب اسلامی در عرصه های منطقهای و بین المللی هر روز بیشتر هویدا میشود..
این پژوهشگر ادامه داد: در این صورت است که ما می توانیم با استفاده از ظرفیت‌ها، نیازهای منطقهای و برنامه‌های ملی، به کارایی، اثربخشی و بهره وری هر چه بهتر تحقق تمدن اسلامی کمک کرد. واقعیت انکار نشدنی است که، هر منطقه و ناحیه از کشور دارای محدودیت ها، امکانات، فرصت ها و تهدیداتی می باشد که در نظر گرفتن آنها می تواند ما را برای تحقق هر چه بهتر هدف خود که همان تحقق تمدن اسلامی نوین است، نزدیک تر می کند.
وی افزود: آمایش آموزش عالی مبتني بر اصول آمايش سرزمين و در راستای اجرایی نمودن برنامه تقدیمی وزیر محترم علوم، تحقیقات و فناوری، مبنی بر ماموریتگرایی نظام آموزش عالی تدوین گردیده است. در جريان تدوين این طرح، ابتدا وضعیت موجود آموزش عالی در قالب دو اطلس ملی و استانی آموزش عالي تهیه شد، سپس با توجه به وسعت کشور و تنوع فعالیتها در آموزش عالی، کارگروه های تخصصی ششگانه براي بحث و بررسي در خصوص مبانی نظری و ارزشی، نیروی انسانی، آموزش عالی فراملی، برنامه ریزی آموزشی، ارتقاء کیفیت و گسترش آموزش عالی تشکیل گردید. به موازات فعالیت اين کارگروه ها در حوزه ستادی، در استان های کشور کمیته¬های آمایش آموزش عالی استانی مرکب از اعضای دانشگاه¬ها و مدیران اجرایی استانی تشکیل گردید تا نسبت به شناسایی مزیت ها و قابلیت ها و تدوین نیازها و اولویت های آموزش عالی هر استان اقدام نمایند که نتایج عملكرد کارگروه های تخصصی و کمیته های آمایش استانی، تدوین و به عنوان اسناد پشتیبان برای تدوین «سند توسعه آموزش عالی مبتنی بر آمایش» مورد استفاده قرار گرفته است.
روش تحقیق ترکیبی برای استخراج مبانی الگوی اسلامی ایرانی
محمد سعید جبل عاملی مقاله بعدی را با عنوان "ارائه روش تحقیق ترکیبی برای استخراج مبانی عرصه ای الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت از طریق تدبر در قرآن کریم" بیان کرد، وی گفت: براساس مصوبه شورای عالی مرکز، اندیشکده ها می بایست نسبت به تهیه پیش نویس مبانی اختصاصی حوزه مرتبط اقدام نمایند تا در جلسات ویژه ای در سطح مرکز مجدداً مورد بحث و تبادل نظر قرار گیرد و نسخه نهایی در فرآیندی رفت و برگشتی بین مرکز و اندیشکده به تصویب برسد تا مبنای ادامه مباحث و اقدامات در چارچوب نقشه راه مرکز و اندیشکده قرار گیرد.
وی با اشاره به اینکه چهار روش تجربی، عقلی، نقلی و شهودی برای شناخت حقایق وجود دارد؛ گفت: با توجه به دسترسی ما به قرآن کریم به عنوان منبعی وحیانی و ارزشمند که به حقانیت و اعتبار آن، بطور کامل یقین داریم، مراجعه به آن برای دستیابی به پارادایم مورد نظر، می تواند جزو بهترین روش ها برای این منظور خاص باشد که در زمره ی روش های نقلی جای می گیرد.
این پژوهشگر گفت: لازمه مراجعه به قرآن کریم، این است که از روشی معتبر و قابل اتکا، برای این منظور استفاده شود تا بتواند دستاوردهای مورد نظر را محقق نماید و از خطای احتمالی محقق در حین انجام پژوهش نیز تا حد امکان جلوگیری نماید.
وی گفت: در این مقاله، روش تحقیق مشخصی برای استخراج مبانی عرصه ای پیشرفت در حوزه های مختلف از طریق تدبر در قرآن کریم، ارائه شده است. با توجه به اینکه لازمه ی تأمل در خصوص الگوهای تفصیلی، داشتن مبانی عرصه ای پیشرفت در حوزه ی مورد نظر است، لذا به نظر می رسد روش تحقیق ارائه شده در این مقاله، می تواند به عنوان یکی از روش های انجام کار، جهت دستیابی به پارادایم موضوعی پیرامون حوزه ی مورد نظر، مورد استفاده قرار گیرد و پس از دستیابی به مبانی عرصه ای در حوزه ی مورد نظر، اقدامات بعدی جهت طراحی الگوهای تفصیلی، مبتنی بر مبانی عرصه ای حاصل شده، دنبال شود.
