معنویت مسجدمحور و نقش آن در پیشرفت
ناصر میرمحمدیان
نشست اندیشه‌ورزی اندیشکده معنویت الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت با سخنرانی حجت‌الاسلام ناصر میرمحمدیان معاون فرهنگی و تبلیغ سازمان تبلیغات اسلامی برگزار شد، در این نشست حجةالاسلام میر محمدیان بحث "معنویت مسجدمحور و نقش آن در پیشرفت" را براساس پژوهش و مطالعات انجام شده در جمع اعضای اندیشکده و علاقه مندان مطرح کرد.
این نشست به ریاست حجت‌الاسلام والمسلمین دکتر آذربایجانی و با شرکت اعضای اندیشکده معنویت و علاقمندان به این مباحث، در محل مسجد جمکران قم برگزار شد. در ابتدای نشست رییس اندیشکده معنویت با اشاره به متن یکی از تدبیرهای سند الگو که مربوط به بحث مساجد است، گفت: اگر می‌خواهیم اهداف معنوی الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت تحقق پیدا کند، بایستی بصورت معنویت کاربردی، روی آن فکر کرد و ایده‌هایمان را در اینزمینه تحقق ببخشیم، مسجد است.
در ادامه نشست، حجت‌الاسلام ناصر میرمحمدیان با اشاره به نقش مسجد در تمدن اسلامی و حتی پیروزی انقلاب اسلامی، اظهار داشت: مسجد از زیباترین و پرمغزترین ابتکارات اسلام است و هویتش با معابد یهودی، مسیحی، زرتشتی و بودایی فرق می‌کند. تفاوتش این است که هنر اسلام این بود که نقطه پیوند دوگانه‌ها را در مسجد، به وجود آورده است. دوگانه‌هایی مثل «خانه خدا ـ خانه مردم»، «خلوت انس با خدا ـ جلوت حشر با مردم»، «کانون ذکر و معراج معنوی ـ عرصه علم و جهاد و تدبیر دنیوی»، «جایگاه عبادت ـ پایگاه سیاسی». این ویژگی مسجد است که می‌تواند محور جامعه‌پردازی باشد، لذا مسجد در طراحی اسلامی با معبد و کلیسا تفاوت دارد.
وی ادامه داد: مسجد جایگاه و مقر اداره جامعه توسط امام میانی است. امام میانی با سه دسته از افراد مواجه است: اهالی مسجد، اهالی محله، حلقه‌های میانی. اینها هرکدام با همدیگر نسبت هایی دارند. یکی از وظایف جدی امام تقویت ولایت عرضی است. پیوندهای عرضی اجتماعی شامل سه نوع پیوند می‌شود: پیوند خانوادگی که نمادش صله رحم است. پیوند همسایگی و پیوند دیگر پیوند برادری است.
حجه الاسلام میرمحمدیان در ادامه با اشاره به دیدگاه مرحوم شاه‌آبادی در کتاب شذرات المعارف، اظهار کرد: با استفاده از این کتاب چهارپایه انس، کمال، عزت و عون برای جامعه تعریف شده که اگر اینها در جامعه‌ای برقرار باشد، در آن جامعه برادری، انس و وفاق به وجود آمده، بین مردم ، کمال، اتحاد، یگانگی و عزت با تواضع و روحیه مشارکت در امور، با فتوت و جوانمردی بوجود می‌آید.
وی در ادامه با اشاره به دیدگاه مرحوم شاه‌آبادی در کتاب شذرات المعارف، اظهار کرد: با استفاده از این کتاب چهارپایه انس، کمال، عزت و عون برای جامعه تعریف شده که اگر اینها در جامعه‌ای برقرار باشد، در آن جامعه برادری، انس و وفاق به وجود آمده، بین مردم، کمال، اتحاد، یگانگی و عزت با تواضع و روحیه مشارکت در امور، با فتوت و جوانمردی بوجود می‌آید. پای کار آوردن مردم برای حل مسئله خود و جامعه. سوم تربیت به عنوان وظیفه جدی امام جماعت.
وی در بخش دیگری از سخنان خود گفت: در این پژوهش، یک مدل حل مسئله برای امام جماعت مسجد محل، طراحی شده که چند ویژگی دارد. امام جماعت دارای چند نقش است. نقش مباشر، نقش محرک (مثل حوزه اقتصاد، محیط‌زیست و ...)، نقش محوری (مثل تربیت) وی در مورد ظرفیت های امام گفت: برای امام جماعت می‌توان هفت دسته ظرفیت یا سرمایه نهادی، طبیعی، فیزیکی، اجتماعی، فرهنگی، مالی و انسانی تعریف کرد، اضافه براین مأموریت امام جماعت از دیدگاه ما همان هفت مأموریتی است که رهبر معظم انقلاب اسلامی در بیانیه گام دوم انقلاب ارایه فرموده‌اند. پس از سخنان حجه الاسلام میر محمدیان اعضای حاضر در جلسه در خصوص مباحث مطرح شده به نکاتی اشاره داشتند که توسط جناب میرمحمدیان پاسخ مفصل داده شد. گفتنی است نشست‌های اندیشه‌ورزی در چهارچوب تبیین محتوای سند الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت به تناسب موقعیت در همه اندیشکده‌های مرکز برگزار خواهد شد.
