یکشنبه, ۰۴ آذر ۱۴۰۳

به گزارش خبرنگار آیین و اندیشه خبرگزاری فارس، دومین کنفرانس الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت با سخنان صادق واعظ‌زاده رئیس مرکز الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت، هادی اکبرزاده دبیر کنفرانس، رضا داوری اردکانی رئیس فرهنگستان علوم، حجت‌الاسلام علی‌اکبر رشاد عضو شورای عالی مرکز الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت و با حضور جمعی از فرهیختگان و اندیشمندان در مرکز کتابخانه ملی، صبح چهارشنبه در کتابخانه ملی آغاز به کار کرد.

واعظ‌زاده در ابتدای سخنان خود با اشاره به موضوع علم و پیشرفت اظهار داشت: در طول تاریخ انقلاب اسلامی زیاد پیش نیامده که نخبگان به امری بپردازند که نیاز مبرم جامعه باشد و نتیجه آن مستقیماً در فضای زندگی مادی و معنوی مردم دخالت داشته باشد. حرکت پیشرفت اسلامی چنین حرکتی است که با فرمان مقام معظم رهبری آغاز و با مطالبه و مشارکت نخبگان ادامه یافت که به تدریج یک گفتمان عمیق را به صورت آهسته در جامعه شکل خواهد داد و امروز صدها نفر از پیشگامان علم و شخصیت‌های حوزوی و دانشگاهی در جریان این تکاپوی فکری، همراه و میزبان ما هستند.

رئیس مرکز الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت عنوان کرد: همه ما می‌دانیم پیشرفت علمی با پیشرفت کلی جامعه، متقارن و تناسب دارد و در کمتر جامعه‌ای پیدا می‌شود که مطابق با معیار و شاخص‌ها پیشرفت داشته باشد اما علم در آن جامعه وجود نداشته باشد.

وی تصریح کرد: اگر چه در غرب، حرکت بعد از رنسانس یک حرکت فکری بود و افرادی مانند «دکارت» مباحث نظری و «نیوتن» مباحث سنگین ریاضی را پیش بردند اما همزمان با آنها شاخه عمل و ابداعات ملموسی شروع شد که بسیاری از آنها مبتنی بر این پیشرفت نبودند که از آن جمله می‌توان به اختراعات گراهام‌بل و ادیسون اشاره کرد از این رو اگر نگوییم توسعه در غرب مبتنی بر این دستاوردهای تجربی نبود باید گفت علم و کالا با هم پیش رفتند.

این استاد دانشگاه ادامه داد: در اواخر قرن 18 و اوایل قرن 19 هر روز یک کالای جدیدی اختراع و یک نیاز جدیدی برای مردم طرح می‌کردند و کمتر بحث نظریه‌ها، مقالات جدید در سطح جامعه مطرح می‌شد. بنابراین پیش از آنکه علم کشور ژاپن در فضای جهانی جایی برای خود باز کند ابتدا دنیا کالای ژاپن را شناخت و در حالی که پیش از آن توانسته بود نظام آموزش و پرورش خود را تغییر دهد و در واقع، به وسیله پیشرفت علم بود که ژاپنی‌ها توسعه خود را رقم زدند.

واعظ زاده با اشاره به فاصله تولید علم با تولید کالا و صنعت در برخی از کشورها تصریح کرد: در مورد ایران، دنیا ابتدا با محصول علم و تلاش پژوهش دانشمندان مواجه شد قبل از اینکه تولید ثروت از راه نوآوری و تلاش‌های علمی مطرح شود شاید بتوان گفت که برای اولین بار در تاریخ معاصر، دنیا با حیرت تمام با دستاوردهای علمی ایران مواجه شد و البته قبل از انقلاب با فکر و فرهنگ مواجه بودیم اما انعکاس بسیار کمتری در دنیا داشت. اما امروز محصولات علمی ایران در مجامع علمی مطرح است.

* دیدگاه شهید مطهری درباره علم‌جویی ایرانیان

رئیس مرکز الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت با اشاره به دیدگاه استاد مطهری در زمینه جایگاه علم در ایران گفت: شهید مطهری یادآور می‌شود که ایرانیان ذاتا علم‌جو بودند اما در نظام طبقاتی ساسانی اجازه شکوفایی این استعداد ذاتی را نداشتند و با ورود اسلام و بر هم زدن این نظام طبقاتی استعدادها شکوفا شد بنابراین انقلاب اسلامی ایران، تنها انقلابی است که رهبری آن را یک عالمی که در چند حوزه دانش تخصص داشت بر عهده گرفت و با کمک علما هدایت جامعه را مدیریت کرد.

وی گفت: بخش علم و آموزش ما جدای از مباحث اقتصادی، پیشرفت داشته است. برخلاف برخی از کشورهای صنعتی، در جامعه ما عدم تقارن علم و اقتصاد وجود دارد که این مسئله بسیار برجسته است که حل این مسئله نیازمند نظریه‌پردازی است و در صورت موفقیت، ما به سوی یک جامعه پیشرفته نزدیک خواهیم شد.

این استاد دانشگاه در پایان خاطرنشان کرد: سؤالی که پیش می‌آید این است که چگونه جامعه‌ای که از نظر معنوی و فکری و علمی گام‌های بلندی را برداشته است می‌تواند پیشرفت کلی جامعه را رقم بزند، این مسئله نیز نیازمند نظریه‌پردازی مناسبی است. ما معتقدیم سخت کوشی دانشمندان ما مبتنی بر دیدگاه اسلام است اما آیا می‌شود مباحثی که در مورد کار و تلاش و کسب روزی حلال در دین ما وجود دارد را در حوزه پیشرفت به کار گرفت؟ و آیا می‌توان آن را با روش علمی به سایر عرصه‌های اجتماع تسری داد؟

رئیس مرکز الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت با تأکید بر لزوم حضور عالمان و متفکران در تصمیم سازی‌های کشور برای دستیابی به پیشرفت خاطرنشان کرد: امروز یک گسستی بین متفکران و حوزه‌های تصمیم‌گیری کشور داریم که اگر پیوندی بین این دو برقرار شود و در تصمیمات اساسی کشور که در مراجع قانونی اتخاذ می‌شود بر اساس دیدگاه‌هایی باشد که یک حلقه علمی حوزوی و دانشگاهی از آن حمایت کند.

وی ادامه داد: باید کاری کنیم که عالمان ما به صحنه ابراز نظر وارد شوند؛ متأسفانه فضای جار و جنجال سیاسی کشور چنان خشن است که ترکش خود را به فضای علمی نیز پرتاب می‌کند و این موضوع باعث می‌شود تا متفکران ما سکوت تحمیلی داشته باشند و اگر این فضا عوض شود می‌توان امیدوار بود پیشرفت علمی به پیشرفت کلی کشور کمک کند. 

Back to top